Begin je dag met chia.
Klink als een goede reclame slogan, toch? Tot nu toe heb ik nog geen TV-reclame voor chia voorbij zien komen hier in Duitsland, maar dat kan ook te maken hebben met het feit dat ik weinig naar de commerciële TV-zenders kijk. En op de andere Duitse zenders (ARD, ZDF) is vrijwel helemaal geen reclame (wat een zegen!). Dus wellicht bestaat zo’n reclame wel maar heb ik ‘m gewoon gemist.
Wat is chia?
De meeste onder jullie zullen chia zaad al wel kennen. Maar voor wie het (nog) niet weet: het chia dat in de keuken gebruikt wordt, zijn de zaadjes van een Zuid-Amerikaanse plant, verwant met munt.
Bij de Mexicanen staat chia al eeuwen op het menu. De zaadjes hebben de eigenschap dat ze veel vocht op kunnen nemen. Als je wat chia zaad in vocht, bijvoorbeeld water of melk roert en je laat het even staan, dan wordt het een gelei-achtige massa, een soort pudding.
Ik vind het altijd leuk om te weten waar een naam vandaan komt. Chia betekent in de Maya-taal ‘kracht’. Chia is dan ook een echte krachtpatser!
Chia, waarom is het zo goed voor je?
Het gebruik van chia zaadjes in gezonde recepten heeft het laatste jaar een grote vlucht genomen. Niet gek, want chia is inderdaad heel gezond. In 2009 is chia door de EU goedgekeurd als voedingsmiddel, en sindsdien is het hard gegaan met de populariteit van chia. Je kunt sinds kort zelfs naast de gebruike zwarte chia zaadjes ook al witte kopen.
Chia zaad is glutenvrij en bevat weinig koolhydraten, nog geen hele koolhydraat per eetlepel.
Volgens diverse onderzoeken zitten chia zaadjes boordevol omega-vetzuren, vezels, kalium, ijzer, selenium, calcium, en ga zo nog maar even door. Ook zijn chia zaadjes rijk aan calcium en anti-oxidanten, en bevatten ze veel eiwitten.
Volgens de medische wetenschappers is de combinatie van gezonde stoffen in chia speciaal geschikt voor vrouwen van boven de 40 jaar, omdat deze groep vaak een tekort zou hebben aan deze stoffen. Laat ik nou nét boven de 40 jaar oud zijn ;-) …
Chia zaadjes kunnen tevens de omzetting van koolhydraten naar glucose fors vertragen, waardoor je bloedsuikerspiegel beter in balans blijft.
En als uitsmijter: chia zaadjes kunnen helpen met afvallen. Ze kunnen namelijk veel vocht opnemen, wat een voller gevoel geeft, waardoor je minder snel opnieuw trek krijgt en dus minder eet.
Wat kun je met chia?
Chia is op meerdere manieren te gebruiken. Je kunt chia zaad zo eten, de zaadjes zijn zeer neutraal van smaak (lees: ik vind ze naar niks smaken). Zorg wel dat je er voldoende bij drinkt!
Maar je kunt chia zaad dus ook met vocht, bijvoorbeeld plantaardige melk combineren. Lekker als ontbijt!

Een paar voorbeelden hoe je chia zaad kunt gebruiken:
- strooi een theelepeltje zo over je salade, of over je yoghurt;
- maak chia pudding voor ontbijt, met een topping naar wens;
- doe een eetlepel chia zaad door je smoothie;
- vervang maanzaad in je baksels door chia zaad;
- bak koolhydraatarme crackers waar je chiazaad (geeft lekkere crunch) doorheen doet, recept hier;
- maak een Mexicaanse chia fresca, een verfrissend zomers drankje: 500 ml water, sap van 1 citroen en 2 eetlepels chia – regelmatig omroeren met een vork zodat het niet gaat klonteren, en ijskoud drinken;
- gebruik chia als vegane ei-vervanger: vervang 1 ei door 1 eetlepel chia te mengen met 3 eetlepels water, kwartiertje laten wellen en nog één keer doorroeren (ik heb het zelf nog niet geprobeerd maar het zou moeten werken);
- nog iets wat ik zelf nog moet testen: je kunt boter in een bakrecept vervangen door chia. 100 gr boter = 10 gr chia plus 90 gr water. 15 minuten laten wellen voordat je het verwerkt in je recept;
- maak fruitijsjes op een stokje met chia, recept hier;
- maak chia jam: hoe? Verder lezen!
Zelf jam maken is makkelijk!
Jam op je koolhydraatarme cracker. Best lekker, alleen is je cracker meteen niet meer koolhydraatarm :-( .
In de jam die je in een potje koopt, is vaak veel suiker toegevoegd, als ook diverse E-nummers in de vorm van geleermiddelen, verdikkingsmiddelen, en voedingszuren. Niet echt gezond dus. Toen mijn oma vroeger thuis zelf jam maakte, gingen er hele pakken geleisuiker doorheen. Ook niet echt handig als je koolhydraatarm én suikervrij wilt eten.
Maar er is hoop! Suikervrije jam kun je namelijk met chia makkelijk zelf maken. En natuurlijk met fruit naar wens! Het meeste fruit is van zichzelf al zoet genoeg, dus je hoeft er verder eigenlijk niks aan toe te voegen. Zo proef je tenminste de smaak van het fruit, in plaats van al die suiker.
Toevallig (of niet?) werd mij afgelopen week gevraagd of ik tips had voor gezond vegetarisch broodbeleg, naast de voor de hand liggende kaas. En ik was net deze blog inclusief het recept voor chia jam aan het schrijven. Over goede timing gesproken!
Net als met chia pudding het geval is, kun je de chia jam het beste de avond van tevoren bereiden. De chia jam is in de koelkast maximaal 5 dagen houdbaar (in een afgesloten potje).
Chia jam van rood fruit
12 KH (voor het hele recept)
Bereidingstijd: 5 minuten (plus 1 nachtje wachttijd)
Je hebt nodig voor 1 bakje:
- 100 gr fruit (in dit geval aardbeien)
- 1 el chia zaad (gewoon in de supermarkt te koop, bijv. AH)
- 1 el water
- optioneel: 1/2 tl gemberpoeder, snuf kardemom
Zo maak je het:
- Prak het fruit (met indien gewenst het gemberpoeder en de kardemom) met een vork fijn. Ik vind het lekker als er nog wat stukjes in zitten.
- Voeg de chia en een eetlepel water toe en meng goed. Doe de chia jam in een afsluitbaar potje en zet in de koelkast.
- Na 15 minuten nogmaals doorroeren en weer terug in de koelkast zetten.
- De chia jam is na minstens 4 uur volledig ingedikt.
Tips:
- Toch iets zoeter? Doe dan een theelepeltje honing erdoor (plus 3 KH).
- Je kunt de jam ook door of op je ontbijt-yoghurt doen.
- Varieer volop met fruit, of met combinaties ervan. Je kunt ook diepvries fruit gebruiken (eerst ontdooien!).
Vrij van gluten, noten, lactose en toegevoegde suiker.
Geschikt voor koolhydraatarm, Paleo, raw en vetarm.
Smaken verschillen … stem hier op dit recept:
Hoi Conny
Lees dat zelf gemaakte jam maar een week houdbaar is. Ikzelf doe het altijd in een ijsblokhouder in de koelkast en wanneer ik iets nodig heb haal ik het een half uur van te voren een blokje uit de vriezer. Zo raakt het nooit bedorven
Dat is een goed idee Yvonne!